Các vị trí trong bóng đá - Tên gọi, Ký hiệu viết tắt, Vai trò, Ý nghĩa

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Nội dung chính:

I. TÌM HIỂU VỀ CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ

1. 4 vị trí cơ bản nhất trong bóng đá

II. BẢNG TÊN VÀ KÝ HIỆU CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ HIỆN ĐẠI

1. Ký hiệu các vị trí trong bóng đá
2. Tên các vị trí trong bóng đá bằng Tiếng Việt
3. Tên các vị trí trong bóng đá bằng Tiếng Anh

III. VAI TRÒ, Ý NGHĨA CỦA CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ

1. Vị trí Thủ môn trong bóng đá (GK)
2. Vị trí Hậu vệ trong bóng đá (DF)
   • Trung vệ (CB)
   • Hậu vệ quét (SW)
   • Hậu vệ biên (FB/LB/RB)
   • Hậu vệ biên tấn công (WB/RWB/LWB)
3. Vị trí tiền vệ trong bóng đá
   • Tiền vệ trung tâm (CM)
   • Tiền vệ phòng ngự (DM)
   • Tiền vệ kiến thiết từ tuyến dưới (DLM)
   • Tiền vệ đa năng (BBM)
   • Tiền vệ tấn công (AM)
   • Tiền vệ cánh (LM, RM)
4. Vị trí tiền đạo trong bóng đá
   • Tiền đạo trung tâm
   • Tiền đạo thường
   • Tiền đạo hộ công (CF)
   • Tiền đạo cánh

  

I. TÌM HIỂU VỀ CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ

4 vị trí cơ bản nhất trong bóng đá đó là:

• Thủ môn
• Hậu vệ
  • Trung vệ (hậu vệ trung tâm)
  • Hậu vệ quét
  • Hậu vệ biên
  • Hậu vệ biên tấn công
• Tiền vệ
  • Tiền vệ phòng ngự
  • Tiền vệ trung tâm
  • Tiền vệ chạy cánh
  • Tiền vệ tấn công.
• Tiền đạo

Tuy nhiên, ở mỗi tuyến lại có rất nhiều các vị trí khác nhau: Hậu vệ biên, trung vệ, tiền đạo tấn công, tiền đạo phòng ngự, tiền vệ cánh....
 

Tên gọi các vị trí trong bóng đá bằng tiếng Anh

Giải thích các vị trí trong bóng đá

• Midfielder: Cầu thủ chơi ở vị trí tiền vệ
• Winger: Tiền vệ chạy cánh nói chung
• Striker / Forward / Attacker: Tiền đạo (nói chung)
• Back / Defender: Cầu thủ chơi ở vị trí phòng ngự (nói chung)

Các bạn đam mê bóng đá, đặc biệt lại yêu thích PES, FIFA ONLINE chắc hẳn đều đã rất quen thuộc với các ký hiệu các vị trí trong bóng đá viết tắt ở hình dưới:

   Các vị trí trong bóng đá viết tắt

II. BẢNG TÊN VÀ KÝ HIỆU CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ HIỆN ĐẠI

 

Ký hiệu các vị trí trong bóng đá	Tên các vị trí trong bóng đá bằng Tiếng Việt	Tên các vị trí trong bóng đá bằng Tiếng Anh	Ghi chú
GK	Thủ môn	Goalkeeper
LF	Tiền đạo cánh trái	Left forward	trong sơ đồ 2 hoặc 3 tiền đạo
RF	Tiền đạo cánh phải	Right forward	trong sơ đồ 2 hoặc 3 tiền đạo
CF	Tiền đạo trung tâm	Centre Forward	trong sơ đồ 4-3-3
SW	Trung vệ thòng	Sweeper / Libero	đá thấp nhất trong 3 trung vệ, ví dụ trong sơ đồ 3-5-2
ST	Tiền đạo cắm/Trung phong	Striker	trong sơ đồ chơi 1 tiền đạo duy nhất, ví dụ 4-3-2-1
CB	Trung vệ	Centre Back / Centre Defender
LB	Hậu vệ trái	Left Back / Left Defender
RB	Hậu vệ phải	Right Back / Right Defender
RS	Hậu vệ phải	right sideback
LS	Hậu vệ trái	Left sideback
LM	Tiền vệ trái	Left / right) Midfielder
RM	Tiền vệ phải	Left / right) Midfielder
CM	Tiền vệ trung tâm	Centre Midfielder
LWB	Hậu vệ chạy cánh trái	Left / right) Wide (Back / Defender	trong sơ đồ 5 hậu vệ như 5-3-2
RWB	Hậu vệ chạy cánh phải	Left / right) Wide (Back / Defender	trong sơ đồ 5 hậu vệ như 5-3-2
LWM = LW	Tiền vệ chạy cánh trái	Left / right) Wide Midfielder - Left / right) Winger	có trong sơ đồ 4-5-1
RWM = RW	Tiền vệ chạy cánh phải	Left / right) Wide Midfielder - Left / right) Winger	có trong sơ đồ 4-5-1
AM	Tiền vệ tấn công	Attacking Midfielder
DM	Tiền vệ trụ / Tiền vệ phòng ngự	Defensive Midfielder	trong sơ đồ 4-1-4-1
RDM	Tiền vệ phòng ngự phải	Right defensive midfielder
LDM	Tiền vệ phòng ngự trái	Left defensive midfielder
RCDM	Tiền vệ phòng ngự trung tâm những chếch về cánh phải	Right central defensive midfielder
LCDM	Tiền vệ phòng ngự trung tâm những chếch về cánh trái	Left central defensive midfielder
CDM	Tiền vệ trụ / Tiền vệ phòng ngự	Centre Defensive Midfielder	trong sơ đồ 4-2-3-1
CAM	Tiền vệ tấn công trung tâm	Central attacking midfielder
RAM	Tiền vệ tấn công cánh phải	Right attacking midfielder
RCAM	Tiền vệ tấn công trung tâm nhưng chếch về cánh phải	Right central attacking midfielder
LAM	Tiền vệ tấn công cánh trái	Left attacking midfielder
LCAM	Tiền vệ tấn công trung tâm nhưng chếch về cánh trái	Left central attacking midfielder

 
và còn rất nhiều tên gọi khác nữa tùy vào biến thể của từng sơ đồ đội hình khác nhau.

III. VAI TRÒ, Ý NGHĨA CỦA CÁC VỊ TRÍ TRONG BÓNG ĐÁ

Bây giờ chúng ta sẽ đi tìm hiểu sâu hơn về vai trò, ý nghĩa của các vị trí trong bóng đá:

1. Vị trí Thủ môn trong bóng đá (GK)

Ở Việt Nam, Thủ môn còn được gọi là thủ thành, người trấn giữ khung thành, người gác đền. Thủ môn là cầu thủ chơi ở vị trí cuối cùng của hàng hậu vệ, giữa hàng tấn công của đối phương và khung thành/hàng phòng ngự của đội mình. Nhiệm vụ chính của thủ môn là bảo vệ khung thành đội nhà và ngăn cản đối phương ghi bàn thắng. 
Vị trí thủ môn là vị trí đặc biệt nhất trên sân.

• Trong đội hình thi đấu, Thủ môn là cầu thủ duy nhất có quyền đụng bóng bằng bất cứ bộ phận nào của cơ thể khi và chỉ khi anh ta đứng trong vòng cấm địa. Ngoài khu vực cấm địa, thủ môn cũng không được phép dùng bàn tay hoặc cánh tay để chơi bóng.
• Đội bóng nào cũng phải có 1 thủ môn trong cả trận đấu. Thậm chí khi đã sử dụng hết quyền thày người mà thủ môn hiện tại buộc phải rời sân vì chấn thương hoặc phạm lỗi thì bắt buộc phải có 1 cầu thủ khác bảo vệ khung thành.
• Thủ môn phải mặc màu áo khác với các cầu thủ khác trong đội nhà, đội khách, trọng tài và thủ môn của đối phương.
• Thủ môn thường mang áo số 1 trong đội bóng.

2. Vị trí Hậu vệ trong bóng đá (DF)

Là cầu thủ chơi ở vị trí phía sau hàng tiền vệ và có nhiệm vụ hỗ trợ cho thủ môn, ngăn cản đối phương ghi bàn thắng. Hiện tại, trong bóng đá có bốn loại hậu vệ gồm: trung vệ, hậu vệ quét, hậu vệ biên và hậu vệ biên tấn công.

a. Trung vệ (CB)

• Trung vệ còn được gọi là Hậu vệ trung tâm.
• Hầu hết mỗi đội bóng sẽ có hai trung vệ, chơi ở vị trí giữa của hàng hậu vệ, đứng chắn trước thủ môn. 
• Nhiệm vụ chính là: ngăn chặn tiền đạo hoặc các cầu thủ khác của đối phương, không cho ghi bàn, và đưa bóng ra khỏi khu vực cấm địa,  
• Trung vệ là những cầu thủ cao to, đánh đầu tốt và có khả năng xoạc bóng, phá bóng.

b. Hậu vệ quét (SW)

• Vị trí này được xếp phổ biến trong sơ đồ 3 hoặc 5 hậu vệ.
• Nhiệm vụ của hậu vệ quét là chuyên phòng thủ, lùi về sâu nhất trong hàng thủ, và là người bọc lót và sửa lỗi sai cho các hậu vệ đá trên. 
• Nhiều khi, hậu vệ quyét cũng là người tạo ra các đường bóng phản công. Nên các cầu thủ chơi ở vị trí này có khả năng khống chế và chuyền bống tốt. 
• Hậu vệ quét còn được gọi là Libero (tiếng Ý nghĩa là tự do) vì vị trí này tự do hơn, không phải kèm cặp tiền đạo đối phương như các hậu vệ khác. 
• Trong bóng đá hiện đại, vị trí này không còn được sử dụng phổ biến nữa, Các câu lạc bộ trong các giải bóng đá lớn thường phát triển vị trí này thành Tiền vệ thủ.

c. Hậu vệ biên (FB/LB/RB)

 
Là hậu vệ đứng ở nhiều vị trí phòng thủ khác nhau ở trên phần sân nhà, có nhiệm vụ chính là:

• Ngăn cầu thủ đối phương tạt bóng hoặc chuyền bóng vào vùng cấm địa.
• Kèm cặp tiền đạo đối phương, không cho tấn công.
• Dâng lên dọc theo cánh và tạt bóng vào giữa. 

Hậu vệ biên  là các cầu thủ nhanh nhẹn, chuồi bóng tốt và thể lực tốt để chạy lên/xuống trên sân.

d. Hậu vệ biên tấn công (WB/RWB/LWB)

• Là một trong những vị trí quan trọng nhất trong bóng đá hiện đại.
• Hậu vệ biên tấn công là sự kết hợp của tiền vệ cánh và hậu vệ biên. 
• Các cầu thủ chơi ở vị trí này phải có thể lực cực tốt để có thể tạt bóng và phòng thủ hiệu quả khi tiền đạo đối phương tấn công dọc hành lang. 

3. Vị trí tiền vệ trong bóng đá

• Đây là những cầu thủ chơi ở phía dưới tiền đạo và phía trên hậu vệ.
• Nhiệm vụ chính của họ là đoạt bóng từ đối phương, phát động tấn công để đưa bóng lên cho tiền đạo, hoặc tự mình ghi bàn.
• Đôi khi, tiền vệ cũng sẽ lui về phòng thủ. 
• Tiền vệ thường là những cầu thủ tiêu tốn thể lực nhất trên sân do khoảng cách mà họ phải di chuyển trong trận đấu rất lớn, vì có lúc họ phải lùi về phía sau để phòng thủ, hoặc phải tiến lên phía trước để tấn công cùng với tiền đạo. 
• Do đó ngoài thể lực tốt, thì các tiền vệ phải là người điêu luyện trong các kỹ năng: chuồi bóng, lừa bóng, sút bóng, phân phối và chuyền bóng cho đồng đội trong suốt trận đấu. 

Tùy vào vai trò và vị trí trong các đội hình thi đấu thì sẽ có các kiểu Tiền vệ như sau:

a. Tiền vệ trung tâm (CM)

• Giữ nhiều vai trò khác nhau trên sân, đặc biệt là việc tổ chức tấn công.
• Tiền vệ trung tâm chơi ở vị trí khu trung tuyến (khoảng không hoạt động) - nơi có tầm nhìn bao quát trận đấu, nơi mà đa số diễn biến xảy ra trong khu vực hay xung quanh khu vực mà họ kiểm soát.

b. Tiền vệ phòng ngự (DM)

• Là tiền vệ trung tâm đứng trên hàng hậu vệ với vai trò hỗ trợ hậu vệ để phòng ngự, ngăn cản đối phương ghi bàn thắng.
• Được xem là một sự tiến hóa của vị trí hậu vệ quét trước đây.
• Vị trí này thường không hiện diện nổi bật trên sân nhưng rất quan trọng trong các trận đấu hiện đại.
• Đây là một vị trí mang tính chuyện nghiệp cao, và đòi hỏi ở cầu thủ đảm nhiệm những khả năng cũng như tố chất riêng biệt.

Nhiệm vụ chính của một tiền vệ phòng ngự bao gồm:

• Ngăn chặn đợt tấn công của đối phương bằng cách trực tiếp cản phá, hoặc hỗ trợ đồng đội cản phá.
• Bọc lót cho các hậu vệ biên, các tiền vệ khác và cả các trung vệ khi họ dâng lên tham gia tấn công nhưng chưa kịp lui về.
• Tiếp nhận bóng từ các hậu vệ và tiếp tục chuyền lên phía trên. Những đường chuyền giữa các hậu vệ thường chứa đựng yếu tố nguy hiểm không nhỏ. Vì vậy sự có mặt của các tiền vệ phòng ngự ngay phía trước các hậu vệ là một phương án phát động tấn công an toàn hơn trong bóng đá hiện đại.
• Phân phối bóng từ trung lộ ra hai biên hoặc chuyền vượt tuyến lên cho các cầu thủ tấn công.
• Gây sức ép buộc đối phương phải chuyền bóng ra biên thay vì tấn công trực diện, giảm thiểu sức ép cho hàng phòng ngự.

 
Các tiền vệ phòng ngự đôi khi được điều động ra hai biên để ngăn chặn những pha di chuyển từ biên vào trung lộ của cầu thủ tấn công biên bên phía đối phương.

c. Tiền vệ kiến thiết từ tuyến dưới (DLM)

• Là các tiền vệ phát động tấn công từ vị trí thấp, gần hàng hậu vệ của đội mình, ít phải chịu sức ép từ các vị trí phòng ngự của đối phương và có thời gian quan sát để tung ra những đường chuyền chính xác cho đồng đội ở mọi cự ly. 
• Đôi khi họ cũng dâng cao để tham gia tấn công hoặc tìm cơ hội dứt điểm từ xa.
• Đây là một vị trí khá quan trọng của mỗi đội bóng, bởi đa số các đường bóng tấn công của một đội bóng đều qua chân cầu thủ kiến thiết tuyến dưới nên họ có khả năng chuyền bóng tạo bất ngờ cho đối phương thường có ảnh hưởng lớn đến trận đấu. 

d. Tiền vệ đa năng (BBM)

• Là các tiền vệ có khả năng di chuyển cơ động khắp mặt sân, đảm đương được nhiều vị trí khác nhau trên sân, không chơi ở một vị trí cố định nào mà di chuyển rộng khắp từ dưới lên trên hay ngược lại, bao phủ một khoảng không gian lớn và tham gia vào cả phòng ngự lẫn tấn công, có băng lên phía trước để ghi bàn và cũng có thể lùi về phía sau để phòng thủ.
• Chính vì sự đa năng đó mà các cầu thủ chơi ở vị trí này phải có thể lực cực tốt và có khả năng tranh cướp bóng, chuyền bóng, sút bóng và giữ bóng. 

e. Tiền vệ tấn công (AM)

• Là một tiền vệ chơi ở vị trí cao hơn một chút so với các tiền vệ ở vị trí khác, có nhiệm vụ chính là hỗ trợ việc ghi bàn thắng.
• Tiền vệ công phải có kỹ thuật tốt, khả năng chuyền bóng, lừa bóng tạo đột biến và đôi khi cả kỹ năng sút bóng tốt.
• Bởi họ vì thi đấu ở vị trí không xa khung thành đối phương, họ cũng có nhiều cơ hội tung ra cú dứt điểm.

f. Tiền vệ cánh (LM, RM)

• Là tiền vệ tấn công nhưng có vị trí rộng dọc theo hai bên đường biên dọc.
• Họ phải lùi về phòng thủ khi cần bên cạnh việc chơi bóng vào trong, dâng cao như một tiền đạo hoặc đổi cánh.
• Điều này khiến cho tiền vệ cánh trở thành một trong những vị trí được chú ý nhiều nhất trong các trận đấu hiện đại.
• Nói chung đây là vị trí đòi hỏi cầu thủ đảm đương phải có kỹ năng rất đa dạng, quan trọng nhất là kỹ thuật lừa bóng, tốc độ và cả nền thể lực dồi dào.
• Đây là vị trí tấn công thường bị hậu vệ đối phương theo kèm sát sao và thậm chí thường xuyên bị phạm lỗi.

4. Vị trí tiền đạo trong bóng đá

• Một tiền đạo sẽ chơi ở vị trí cao nhất trong đội hình thường đứng gần khung thành của đối phương nhất, không cần phải lui về sân nhà và có trách nhiệm là ghi bàn cho đội bóng của mình.
• Đây là một trong những vị trí đòi hỏi nhiều khó khăn, hay bị các hậu vệ đội bạn truy cản nên dễ gặp chấn thương nhất.

• Đội hình hiện đại thường bao gồm một đến ba tiền đạo, hai là phổ biến nhất.
• Huấn luyện viên thường cho một tiền đạo chơi ở trên vị trí cao nhất trong đội hình, không cần lui về phần sân nhà và trách nhiệm chủ yếu là ghi bàn (tiền đạo cắm), và một cầu thủ khác lui về sâu hơn một chút và hỗ trợ trong việc đưa ra các đường chuyền dọn cỗ cũng như dứt điểm khi cần thiết (hộ công).

a. Tiền đạo trung tâm

 

• Tiền đạo trung tâm hay còn được gọi là Trung phong, tiền đạo cắm.
• Một tiền đạo trung tâm thường phải có sức mạnh cùng chiều cao, để giành chiến thắng trong các pha đánh đầu và tranh chấp tay đôi với hậu vệ.
• Trong các trận đấu, Mỗi đội bóng thường chỉ có một tiền đạo trung tâm đứng ở tuyến trên để đón bóng, họ thường không di chuyển nhiều mà chỉ đứng chờ bóng và kiếm bàn thắng cho đội nhà.
• Tiền đạo cắm thường xuất hiện trong các đội hình chỉ sử dụng một tiền đạo trung tâm: 4-2-3-1, 4-5-1... hay các đội hình chơi với ba tiền đạo trong đó có một tiền đạo trung tâm đứng ở giữa (gọi là tiền đạo giữa) như 4-3-3, 3-4-3...

b. Tiền đạo thường

 

Vị trí của Tiền đạo (chấm đỏ) trong đội hình 4-4-2

 

• Tiền đạo thường là một vị trí có nguồn gốc từ tiền đạo trung tâm.
• Thường có 2 hoặc 3 cầu thủ chứ không phải là 1 cầu thủ như tiền đạo trung tâm.
• Tiền đạo thường còn khác tiền đạo trung tâm ở chỗ họ di chuyển nhiều, thoải mái và linh hoạt hơn tiền đạo trung tâm, tiền đạo có thể lui về phần sân nhà để kiếm bóng khi cần.

c. Tiền đạo hộ công (CF)

 

Vị trí Tiền đạo thứ hai (chấm đỏ được ghi chữ HOLE) có phần giống với...
 

...vị trí tiền vệ tấn công (chấm vàng có viết chữ Offensive Midfielder)

 

• Tiền đạo hộ công (CF) là tiền đạo lùi có nhiệm vụ thu hồi bóng phát động tấn công hỗ trợ tiền đạo trung tâm chơi thấp hơn ST. 
• Những gì người ta có thể dễ dàng nhận thấy từ vị trí này: đó không phải là vị trí tiền vệ thông thường mà cũng không phải chỉ để ghi bàn như một tiền đạo, mặc áo số 10, hoặc người tạo lối chơi, là một vị trí tiên tiến và trái ngược với một Tiền vệ kiến thiết-tuyến dưới đơn thuần.
• Tiền đạo hộ công thường chuyền bóng cho tiền đạo trung tâm hoặc tự mình ghi bàn.
• Họ là một tay săn bàn sung mãn, hộ công di chuyển thoải mái và linh hoạt hơn tiền đạo trung tâm, có điều ở hộ công thì vai trò chuyền quan trọng hơn dứt điểm và hộ công phải tạo được những cơ hội ghi bàn thật dễ dàng cho các tiền đạo trung tâm hoặc tiền đạo thường

d. Tiền đạo cánh

 

Vị trí của Tiền đạo cánh (hai chấm đỏ ở trái và phải được ghi chữ Winger) trong đội hình 4-3-3

• Tiền đạo chạy cánh là tiền đạo chơi 2 bên cách giống tiền vệ cánh nhưng không tham gia phòng ngự chỉ tham ra tấn công nhiều hơn. 
• Tiền đạo cánh là một cầu thủ tấn công, người thường đứng ở một vị trí rộng gần đường biên.
• Tiền đạo cánh thường xuất hiện trong những đội tấn công mạnh như Barcelona hay Chelsea, lấy tấn công làm phòng ngự, họ sử dụng các đội hình chơi với ba tiền đạo như 4-3-3, 3-4-3...là chính.
• Nhiệm vụ của cầu thủ chạy cánh về cơ bản là để đánh bại hậu vệ cánh đối lập, họ thường cầm bóng, rê dắt rồi qua người, chạy cắt-lưng đối phương hoặc chọn địa điểm thuận lợi và tạt bóng vào trong cho các tiền đạo dứt điểm từ cự ly gần.
• Vị trí này thường được giao cho một số cầu thủ nhanh nhất trong đội và thường có kỹ năng lừa bóng tốt.
• Trong những năm gần đây đã có một xu hướng chơi 'không chính thống' là Chạy cánh - rộng, nhiều cầu thủ không chỉ đứng ở trên hàng tiền đạo mà lại đứng rất tự nhiên tại nhiều vị trí ở cả hàng tiền vệ nằm tại hai bên của sân, để cho phép làm nhiều việc hơn, ngoài ra họ còn có nhiều hơn những đất diễn để phô trương các kĩ thuật cá nhân điêu luyện hay đột phá vào trong một cách thoải mái hơn.